Program reform „Sprawiedliwość i bezpieczeństwo”

|
Grupa Doradcza KDRC

Odstraszające kary dla złodziei i oszustów, walka z przestępstwami finansowymi, bezwzględne ściganie lichwiarzy i nieuczciwych windykatorów, ochrona praw pracowniczych, a także zaostrzenie kar za najpoważniejsze przestępstwa, jak rozboje, gwałty i zabójstwa – to najważniejsze cele kompleksowego pakietu reform pod nazwą „Sprawiedliwość i bezpieczeństwo”, które przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości.

Bezpieczeństwo dla Polaków

Ma je zapewnić nie tylko walka z przestępstwami przeciwko życiu i zdrowiu. Znacznie częstsze, a przez to bardziej dokuczliwe dla przeciętnych Polaków są przestępstwa przeciwko ich mieniu, jak kradzieże, oszustwa czy naciąganie na pożyczki o lichwiarskim oprocentowaniu. Większej skuteczności przepisów wymaga również walka z naruszaniem praw pracowniczych, a także ochrona zadłużonych oraz dzieci pozbawionych alimentów.

Przygotowane zmiany to m.in.:

  • kary 15 dni więzienia – krótki pobyt w więzieniu ma być przestrogą na całe życie dla osób, które tylko incydentalnie weszły w konflikt z prawem, a dziś dostają wyroki w zawieszeniu;
  • surowe kary dla drobnych złodziei – za kradzież zuchwałą, np. wyrwanie komuś torebki na ulicy, ma grozić od 6 miesięcy do 8 lat więzienia, podczas gdy dziś sprawcy płacą zwykle tylko grzywny;
  • wyższe kary za kradzież kart płatniczych i włamania na konta internetowe – ma za to grozić kara, jak za kradzież z włamaniem, czyli od roku do 10 lat więzienia (dziś – do 5 lat więzienia);
  • ochrona przed piramidami finansowymi – w Kodeksie karnym pojawi się nowe przestępstwo odnoszące się ściśle do funkcjonowania i tworzenia piramid finansowych. Pozwoli to ścigać założycieli piramid zanim zdążą oszukać ludzi;
  • skuteczne ściganie lichwiarzy – nowe prawo wyraźnie zdefiniuje, które pożyczki mają charakter lichwiarski i umożliwi skuteczne ściganie naciągaczy;
  • kary za cofanie liczników w autach – bezkarnym dotąd oszustom ma grozić od 3 miesięcy do 5 lat więzienia;
  • alimenty szybkie i bez kosztów – reforma prawa rodzinnego zakłada maksymalne uproszczenie formalności i przyznawanie w kilka dni alimentów natychmiastowych;
  • ochrona pracowników – zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego mają ułatwić dochodzenie roszczeń i ułatwić karanie nieuczciwych pracodawców.

Poza przygotowanymi już zmianami planowane jest m.in. podjęcie prac nad nowymi regulacjami, które powinny ułatwić walkę z nieuczciwymi sprzedawcami internetowymi i pomóc w skutecznym zwalczaniu oszustw internetowych.

Bezwzględność wobec przestępców

Kary muszą być na tyle surowe, by skutecznie odstraszały przed popełnianiem przestępstw.  Muszą być dolegliwe dla skazanych i dawać ofiarom poczucie zadośćuczynienia.

Proponowane zmiany to m.in.:

  • surowsze kary za najcięższe przestępstwa, m.in. podwyższenie maksymalnej kary za rozbój – z 12 do 15 lat więzienia i za doprowadzenie do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu – z 15 do 20 lat, a także za zabójstwo – do 30 lat więzienia i dożywocie (dziś do 15 lat więzienia oraz 25 lat bądź dożywocie);
  • surowsze kary za gwałt – do 25 lat, zamiast obecnych 15 lat, za gwałt za szczególnym okrucieństwem oraz do 20 lat (dziś do 15) za gwałt na dziecku;
  • nowa kara bezwzględnego dożywocia –oznacza brak możliwości warunkowego zwolnienia z więzienia i ma być orzekana wobec sprawców, którzy są trwale niebezpieczni dla społeczeństwa;
  • kary elastyczne i adekwatne do winy – mają być orzekane w przedziale od 15 dni do 30 lat więzienia oraz w wymiarze dożywocia, podczas gdy dziś prawo przewiduje kary od miesiąca do 15 lat pozbawienia wolności, osobną karę 25 lat więzienia i dożywocie.

Walka z aferzystami gospodarczymi

Zaostrzone kary dla oszustów VAT-owskich przyniosły nie tylko większe o dziesiątki miliardów przychody Skarbowi Państwa, ale też udowodniły, że surowe kary dają pożądany efekt.

Konsekwencją są propozycje kolejnych zmian:

  • wyższe kary za łapówki – przyjęcie korzyści majątkowej powyżej miliona złotych będzie zagrożone karą od 3 do 20 lat pozbawienia wolności, podczas gdy dziś – od 2 do 12 lat;
  • ściganie fałszerzy faktur – w przypadku fałszerstw na wielką skalę, a więc powyżej 10 milionów, mają być orzekane kary w przedziale od 5 do 25 lat więzienia (dziś od 5 do 15 oraz 25 lat pozbawienia wolności);
  • walka z lewymi przetargami – gdy w przetargi są zaangażowane publiczne pieniądze – rządowe, samorządowe albo z Unii Europejskiej – prokuratura będzie mogła podejmować działania z urzędu, a nie czekać na złożenie zawiadomienia