Finał konsultacji społecznych ws. należytej staranności

|
Grupa Doradcza KDRC

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) we współpracy ze stroną społeczną wypracowały wskazówki pomocne urzędnikom skarbowym w ocenie dochowania należytej staranności w VAT przez przedsiębiorców.
Najważniejsze okoliczności, którymi będą się kierować urzędnicy skarbowi, prezentu- je „Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców to- warów w transakcjach krajowych” (Metodyka). Dokument przedstawiono 25 kwietnia 2018 r. w Ministerstwie Finansów (MF) na spotkaniu kończącym ten etap konsultacji podatkowych, prowadzonych ze stroną społeczną.

Spotkanie zakończyło trwające od września 2017 r. konsultacje. Ministerstwo Finansów zaprezentowało efekt tego etapu prowadzonych prac – dokument pt. „Metodykaw zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych” (dalej: „Metodyka”). Podstawę do opracowania „Metodyki” stanowiły ustalenia Zespołu Roboczego, w skład którego weszło 12 podmiotów reprezentujących stronę społeczną oraz przedstawiciele MF i KAS. Dokument – w warstwie merytorycznej, przykładów, struktury – uwzględnia wspólny dorobek strony społecznej oraz MF.

„Prezentowaną „Metodykę” kieruję do Krajowej Administracji Skarbowej. Jest to zbiór wskazówek pomocnych urzędnikom skarbowym w ocenie dochowania należytej staranności w VAT przez przedsiębiorców. Dokument powstał we współpracy ze stroną społeczną. To także swoisty „drogowskaz” dla przedsiębiorców, wskazujący czym w ocenie należytej staranności kierują się urzędnicy” – powiedziała prof. Teresa Czerwińska.

„Metodyka” ma zastosowanie do nabywców towarów w obrocie krajowym, którzy (I) nie dokonali oszustwa w zakresie podatku VAT oraz (II) nie wiedzieli, że transakcja, w wyniku której nabyli towar, służy oszustwu w zakresie VAT. Określa ona najistotniejsze okoliczności, które powinny być brane pod uwagę przez organy podatkowe w postępowaniach podatkowych przy ocenie dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych udokumentowanych fakturą z wykazaną kwotą podatku od towarów i usług i co do zasady przy ocenie transakcji z bezpośrednim kontrahentem podatnika.

Podstawowe cele „Metodyki” to:

  • wprowadzić wspólne dla całej KAS wskazówki oceny dochowania przez podatnika 
należytej staranności;
  • określić rekomendacje dla KAS w zakresie tego, co należy badać w pierwszej kolej
ności, uwzględniając te działania, które w praktyce może realnie wykonać podatnik, 
aby rzetelnie zweryfikować swoich kontrahentów;
  • zwiększyć pewność obrotu krajowego i przejrzystość działań KAS.

W praktyce oznacza to, że organy podatkowe powinny ocenić, czy podatnik należycie 
zweryfikował swojego kontrahenta, czyli dostawcę towaru i okoliczności transakcji z nim zawieranej. Jeżeli podatnik podejmie działania wskazane w „Metodyce” to istotnie zwiększa się prawdopodobieństwo dochowania przez niego należytej staranności. Dopiero jeżeli zignoruje obiektywne okoliczności, wskazujące na to, że transakcja może mieć na celu naruszenie prawa lub oszustwo, powinno mu zostać zakwestionowane prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Należyta staranność – wspólne osiągnięcie urzędników i przedsiębiorców 


Spotkanie było okazją do podziękowania przedsiębiorcom za współpracę i zaangażowanie w powstanie dokumentu oraz podkreślenia, jak ważne – również w przyszłości – są dla resortu finansów rozwiązania wypracowane na drodze dialogu społecznego. Minister Teresa Czerwińska podkreśliła że „Metodyka” jest tylko jednym z rozwiązań wdrażanych obecnie przez Minsterstwo Finansów.
„Metodykę” należy analizować w kontekście pozostałych rozwiązań zaproponowanych w ostatnim czasie przez Ministerstwo Finansów i KAS. Są to m.in. Jednolity Plik Kontrolny czy STIR. W aspekcie należytej staranności szczególnie ważny będzie wdrażany właśnie mechanizm podzielonej płatności – powiedziała prof. Teresa Czerwińska.

Najważniejsze okoliczności, którymi będą się kierować urzędnicy skarbowi, prezentuje „Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych”.

„Kluczowy cel KAS to zapewnienie nowo-
czesnego i przyjaznego wykonywania obowiązków podatkowych i efektywnego poboru podatków. Dbamy też o efektywną realizację przepisów unijnych w zakresie zwalczania oszustw i ewentualnych nadużyć w VAT. W kolejnych latach kontynuujemy uszczelnianie systemu podatkowego, ale towarzyszyć temu będzie systematyczne podnoszenie jakości i przewidywalności obsługi podatników” – zapewnił szef KAS Marian Banaś.
Na spotkaniu podkreślono, że „Metodyka” jest narzędziem mającym ułatwić organom podatkowym ocenę dochowania należytej staranności przez podatników, nie ma natomiast statusu objaśnień podatkowych, o których mowa w art. 14a § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.
„W naszej ocenie jest zbyt wcześnie na przedstawienie dokumentu adresowanego bez- pośrednio do podatników. Przygotowana „Metodyka” daje nam wszystkim czas na ocenę jej działania w praktyce” – wyjaśnił wiceminister Paweł Gruza.

Metodyka będzie na bieżąco uaktualniana.

Mimo, że głównym odbiorcą tego dokumentu są urzędnicy skarbowi, nie traci on z oczu perspektywy podatników. Będzie aktualizowany m.in. pod kątem zmian w przepisach prawa, dostosowania jego treści do aktualnych potrzeb KAS albo gdyby na taką konieczność wskazywała praktyka życia gospodarczego.

Interesujące linki:

Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych

Prezentacja – metodyka dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych